"CÀNG HƯNG NHƠN" - LẦN THEO DẤU CHÂN NGƯỜI XƯA! (tt 26)

TRUY TÌM NGHĨA GỐC CỦA TỪ   "Càng"   (tt)

.........

ảnh copy từ NET

Có một tư liệu tham khảo:
Trích:
http://langvanquy.vn102.space/2012/08/11/diar_n_va_n_kha_nh_tha_nh_har_nguyar_n_l

Họ Nguyễn làng Văn Quỹ.
LÀNG VĂN QUỸ VÀ VĂN TRỊ DIỄN VĂN LỄ KHÁNH THÀNH
Do ông Nguyễn Văn Hiền đọc nhân ngày khánh thành Lăng Miếu Mộ Ngài Thỉ Tổ ngày 24 tháng 06 năm Nhâm Thìn nhằm ngày 11/8/2012.
Kính thưa quí vị.
Thưa tất cả bà con.
Ngược dòng lịch sử trên 500 năm kể từ khi Ngài thỉ Tổ của chúng tôi từ đất Hoan Châu xứ,
vào dừng bước ở nơi đây để dựng nghiệp. Nhìn xem phong cảnh hửu tình, khí hậu hiền hòa, đất đai phì nhiêu, cây cỏ tươi tốt bên cạnh dòng sông Ô Lâu trong mát lượn quanh bao bọc, tạo thành một nơi phong thủy hửu tình, Quí Ngài chọn nơi đây là nơi lí tưởng để tạo dựng cơ đồ sự nghiệp cho con cháu mai sau. Cùng chung sức với quí Ngài Lê, Đổ, Trần, Ngô, Phạm khai khẩn,   khai canh lập nên phường Văn Quỹ; Sau đó là Văn Quỹ xã, để mở rộng thêm bờ cỏi, Quí Ngài lại ngược lên phía tây khai canh miền sơn cước lập nên phường Văn Phong nay là làng Văn Phong thuộc xã Hải Chánh, rồi ra phía bắc lập thêm phường Cường Thạnh, sau đổi là càng Văn Trị, nay là làng Văn Trị. Chung sức khai phá đất đai hoang vu thành cánh đồng phì nhiêu, màu mở, với diện tích hơn 600 mẩu (kể cả canh cư) Đào kênh dẫn thủy nhập điền tưới khắp đồng ruộng trong mùa hè nóng cháy, đắp đê tiết thủy khi đông về.
Với sự nghiệp, công lao to lớn đó Ngài đã được sắc phong: HIỂN THỦY TỔ KHẢO KHAI KHẨN BỔN THỔ QUẢ CẢM TƯỚNG QUÂN CƯƠNG NGHỊ NGUYỄN QUÍ CÔNG, Khâm mông sắc phong DỰC BẢO TRUNG HƯNG Linh Phò gia tặng ĐOAN TÚC TÔN THẦN.....

Ngày ấy các bậc tiền nhân họ Nguyễn làng Văn Quỹ :"...rồi ra phía bắc lập thêm phường Cường Thạnh, sau đổi là càng Văn Trị, nay là làng Văn Trị. .."

Làng Văn Trị nằm bên sông Ô Giang cạnh Càng Hưng Nhơn địa hình thuộc vùng trũng thấp hơn mặt nước biển, (Vùng ruộng sâu - theo cách gọi của các cha xứ công giáo ngày xưa) lúc ban đầu đặc tên : phường Cường Thạnh > Càng Văn Trị > Làng Văn Trị...khi dân cư đông đúc, Càng được nâng lên cấp thành Làng...!
Một số cặp từ đồng nghĩa khác âm:

Lên đường- lên đàng.
Cương cường- cang cường.
Cương thường- cang thường...
Vài lời thô thiển xin lạm bàn.